شکاف لب در نوزادان نقص مادرزادی و ژنتیکی می‌باشد. شکاف لب و کام در چند ماه اول بارداری ایجاد شده و در سونوگرافی‌های تخصصی نیز قابل تشخیص است. خوشبختانه با پیشرفت علم پزشکی و دندانپزشکی درمان شکاف لب یا لب شکری با درصد موفقیت بالایی انجام می‌شود و کودکان می‌توانند یک زندگی کاملاً عادی را داشته باشند.
در مطلب دکتر هدی صالحی دندانپزشک زیبایی در اصفهان اطلاعاتی را در مورد شکاف لب، مراحل درمان ان و روش پیشگیری از ابتلا نوزاد به شکاف کام را توضیح داده‌اند.
شکاف لب و شکاف کام چیست؟
شکاف لب که به عنوان لب شکری نیز شناخته می‌شود، یک نقص مادرزادی است که در آن لب بالایی به طور کامل بسته نمی‌شود. امکان دارد این نقص، در یک یا هر دو طرف لب رخ دهد. شکاف لب می‌تواند از یک شکاف کوچک تا یک شکاف بزرگ که تا بینی امتداد یافته است، متغیر باشد.
در شکاف لب یا لب شکری، لب کودک به‌درستی شکل نمگیرد. در شکاف کام، سقف و کام به طور کامل بسته نمی‌شوند. شکاف کام و لب، هر دو برای درمان نیاز به جراحی دارند.
- شکاف لب یک طرفه
شکاف لب یک طرفه نوعی نقص مادرزادی است که در آن لب بالایی به طور کامل بسته نمی‌شود. این می‌تواند در سمت چپ یا راست لب رخ دهد. این مورد می‌تواند در سمت چپ یا راست لب رخ دهد.
- شکاف لب دو طرفه
در شکاف لب دو طرفه، لب بالایی در دو طرف به طور کامل بسته نمی‌شود. شکاف لب دو طرفه کمتر از شکاف لب یک طرفه شایع است. حدود 25 درصد از موارد شکاف لب، دو طرفه هستند.
آیا شکاف کام قابل درمان است؟
بله شکاف کام قابل درمان است. درمان شکاف کام معمولاً شامل جراحی برای ترمیم شکاف لب و شکاف کام است. این جراحی معمولاً در چند مرحله و توسط چند جراح و پزشک با تخصص‌های مختلف انجام می‌شود.
اولین مرحله جراحی برای ترمیمی شکاف کام و لب معمولاً قبل از 12 ماهگی انجام می‌شود. درمان شکاف لب از نوزادی شروع می‌شود و امکان دارد تا نوجوانی نیز ادامه دار باشد.
پس انجام جراحی‌های ترمیمی، با توجه به وضعیت شکاف کام، سایر درمان‌ها اعم از ارتودنسی، ایمپلنت و گفتار درمانی نیز انجام می‌شود. در کودکانی که دچار شکاف کام هستند، نامرتب بودن دندان‌ها و ناهنجاری‌های دندانی بسیار شایع است و باید توسط یک دندانپزشک متخصص درمان شوند.
کودکان لب شکری عموماً در برای حرف زدن و تکلم با مشکل روبه رو هستند. یک گفتار درمان می‌تواند شیوه روان صحبت کردن را به آن‌ها آموزش دهد.
همراهی یک روان‌پزشک با خانواده و فرزند مبتلا به شکاف کام و لب کمک می‌کند تا در طی درمان، آسیب‌های روحی کمتری را متحمل شوند و بتوانند با روانی سالم درمان کامل شکاف کام و لب را به پایان برسانند.
آیا میتوان از بروز لب شکری در جنین پیشگیری کرد؟
شکاف کام و لب یک پدیده ژنتیکی و همچنین تحت تأثیر عوامل محیطی نیز است. برای پیشگیری از ابتلا کودک به لب شکری مادر باید مراقبت‌های لازم را قبل و در حین بارداری رعایت کند.
در ادامه چند مورد از اقداماتی که می‌توانید برای پیشگیری از لب شکری در جنین انجام دهید را ذکر کرده‌ایم. برای دریافت اطلاعات بیشتر با یک پزشک متخصص مشورت کنید.
- مشاوره ژنتیک: اگر سابقه خانوادگی لب‌شکری یا کام دارید، مشاوره و معاینه شدن توسط یک متخصص ژنتیک در پیشگیری از لب شکری شدن کودک بسیار ضروری است.
- کنترل وزن:داشتن وزن سالم قبل از بارداری می‌تواند خطر ابتلا به نقص مادرزادی، از جمله لب شکری را کاهش دهد.
- عدم مصرف دخانیات و الکل:سیگار کشیدن و مصرف الکل در دوران بارداری می‌تواند خطر ابتلا به نقص مادرزادی، از جمله لب شکری را افزایش دهد.
- مراقبت‌های دوران بارداری: مراقبت‌های دوران بارداری منظم برای اطمینان از سلامت شما و جنینتان مهم است.
- مصرف ویتامین‌ها: مصرف مولتی ویتامین‌های لازم در دوران بارداری می‌تواند به اطمینان از دریافت مواد مغذی مورد نیاز شما و جنینتان کمک کند.
- اجتناب از برخی داروها: برخی از داروها می‌توانند خطر ابتلا به نقص مادرزادی، از جمله لب شکری را افزایش دهند. قبل از مصرف هر دارویی در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض درمان نکردن شکاف لب
عوارض درمان نکردن شکاف لب و کام بسته به شدت عارضه می‌تواند از کم تا زیاد باشد. برخی از کودکان که لب شکری بسیار شدید است با مشکلات جدی درگیر هستند که حیات آن‌ها را تحدید می‌کند و حتماً نیاز به درمان دارند.
هرچه درمان را از سن پایین‌تری شروع شود کودک سختی‌های کمتری را متحمل می‌شود.
درمان نکردن شکاف لب می‌تواند عوارض متعددی به دنبال داشته باشد، از جمله:
مشکلات تغذیه:
- نوزادانی که با شکاف لب متولد می‌شوند ممکن است در مکیدن و شیر خوردن مشکل داشته باشند. این می‌تواند منجر به سوءتغذیه و کمبود وزن شود. این دسته از نوزادان برای خوردن شیر باید از شیشه‌های مخصوص استفاده کنند.
اختلال در تکلم:
- شکاف لب می‌تواند باعث مشکلات گفتاری شود. این مشکلات شامل ناتوانی در تولید برخی از صداها و مشکل در واضح صحبت کردن باشد.
مشکلات شنوایی:
- شکاف لب می‌تواند باعث عفونت‌های مکرر گوش میانی شود. این عفونت‌ها در نهایت منجر به کم شنوایی و مشکلات شنوایی شود.
ناهنجاری دندانی:
- شکاف لب می‌تواند باعث مشکلات دندانی شود. ناهنجاری های دندانی دندان شمامل نامرتب بودن دندان، عدم رویش دندان در بر خی از قسمت‌های دهان و مشکلات لثه باشد.
مشکلات اجتماعی:
- کودکانی که با شکاف لب متولد می‌شوند ممکن است مورد تمسخر و اذیت و آزار سایر کودکان قرار گیرند. این می‌تواند منجر به عزت نفس پایین و مشکلات اجتماعی شود.
دلایل بروز شکاف لب چیست؟
علت دقیق شکاف لب ناشناخته است، اما تصور می‌شود که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی باشد. حال به بررسی دلایل بروز شکاف لب در جنین می‌پردازیم:
عوامل ژنتیکی:
- سابقه خانوادگی شکاف لب یا کام
- وجود برخی جهش‌های ژنی
عوامل محیطی:
- مصرف برخی داروها در دوران بارداری
- سیگار کشیدن یا مصرف الکل در دوران بارداری
- قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی یا سموم در دوران بارداری
- کمبود اسید فولیک در دوران بارداری
- چاقی در دوران بارداری
- دیابت در دوران بارداری
چکیده مطلب
شکاف کام عدم تکامل کامل بافت های لثه، لب و سقف دهان می‌باشد که در ظاهر کاملاً مشهود است. کودکان مبتلا به لب شکری علاوه بر ظاهر متفاوت در عملکردهای مربوط به دهان، بینی، گوش و تغذیه با مشکل مواجه هستند. نوزادان که با شکاف کام و لب به دنیا می‌آیند، باید تا 12 ماهگی برای درمان اقدام کنند تا زندگی کودک به مخاطره نیافتد.
برای پیشگیری از لب شکری شدن نوزاد، والدین باید در مورد این مسئله آگاهی‌های لازم را از پزشک متخصص کسب کنند و اقدامت لازم را قبل از بارداری و پس از آن انجام دهند.
دکتر هدی صالحی دندانپزشک زیبایی و ترمیمی در اصفهان اماده خدمت رسانی به همه شهروندان اصفهانی و هم‌وطنان گرامی هستند. برای دریافت نوبت مشاوره و معاینه با شماره مطب 09100024663 تماس بگیرید.
